Nöbetçi Eczaneler
Demir eksikliği anemisi dünyada en sık görülen anemi türünü oluşturur. Dünyada yüzde 10-30, ülkemizde de yüzde 15-40 sıklığında demir eksikliği anemisi görülür. Ülkemizde ’kadınların yüzde 20’si, hamilelerin yüzde 50’si, erkeklerin de yüzde 3’ü demir eksikliği anemisinden yakınır. Demir eksikliği anemisinin kadınlarda daha sık ortaya çıkmasının nedeni ise her ay görülen adet kanamaları ve sık gebelikler. Bu hastalık zamanında tedavi edilmezse kalp yetmezliğine kadar uzanan ciddi tablolara yol açabilir. Bu nedenle erken dönemde tedavi edilmesi hem kadın sağlığı hem de yaşam kalitesi için büyük önem taşır. Ancak bunun için öncelikle demir eksikliği anemisinin belirtilerini bilmek gerekir. Her kadının bilmesi gereken demir eksikliği anemisinin belirtilerini şöyle sıralayabiliriz.
1. Soluk cilt
Hemoglobin kanın kırmızı rengini verdiği için cilt pembe tonda görünür. Eğer hemoglobin azalırsa cilt soluk bir görünüme bürünür. Özellikle dudaklarda, yanak mukozasında ve konjonktivada solukluk belirginleşir.
2. Dudak köşelerinde çatlaklar
Düşük demir düzeyi nedeniyle kas sağlığını destekleyen kırmızı kan hücrelerindeki myoglobulin proteininde azalmaya bağlı olarak dil canlı rengini yitirir. Bunun yanı sıra pürüzsüz hale gelir, şişer, ağrır ve acır. Dudak köşelerinde de çatlaklar oluşur ve yemek borusunda gelişen epitel dökülmesine bağlı olarak yutma güçlüğü gelişebilir.
3. Saç dökülmesi ve tırnak sorunları
Demir eksikliği anemisinde oksijen desteğinin azalması nedeniyle saçlar ciddi şekilde dökülmeye başlar. Bunun yanı sıra tırnaklarda da çizgilenmeler ve kaşık tırnak (tırnaklarda düzleşme) gibi sorunlar ortaya çıkar.
4. Göz kararması, baş dönmesi
Kan hacminde azalmaya bağlı olarak ani ayağa kalkışlarda; göz kararması, baş dönmesi, tansiyon düşmesi, bayılma, hatta senkop (şuur kaybı ile olan bayılma) gelişebilir.
5. Sebepsiz gerginlik
Kendinizi hiçbir sebep yokken gergin sıkıntılı veya sinirli mi hissediyorsunuz? Dikkat edin, bunun nedeni demir eksikliği anemisine bağlı oksijen yetersizliği olabilir.
6. Yavaşlayan tiroit fonksiyonları
Demir eksikliği tiroit fonksiyonlarını da yavaşlatır ve tiroidin metabolik etkilerini bloke eder. Hipotirodisi olan her 10 kişiden 6’sı, tiroitlerinde sorun olduğunun farkında olmaz. Enerji düşüklüğü, kilo artışı, çok üşüme gibi yakınmalarınız varsa zaman kaybetmeden bir hekime başvurmayı ihmal etmeyin.
7. Toprak, kireç ve tebeşire aş ermek
Demir eksikliği anemisi olanlar besin olmayan maddeleri tüketmeye karşı yoğun bir istek duyabilir. Örneğin; toprak, kireç, kil, tebeşir, kağıt ve buz benzeri maddelere adeta aş erebilir.
8. Huzursuz bacak sendromu
Huzursuz bacak sendromu varsa, bu sorunun altında yatan neden düşük demir düzeyi olabilir. Öyle ki bu sendroma yakalanan kişilerin yüzde 15’inde demir eksikliği görülür. Üstelik demir eksikliği bu semptomda var olan sık uyanma, kalitesiz uyku ve sabahları yorgun uyanma gibi yakınmaları da ağırlaştırabilir.
9. Halsizlik ve yorgunluk
Hemoglobin düzeyinin düşmesi sonucu özellikle alyuvarların oksijen taşıma kapasitesinde azalmaya bağlı olarak; halsizlik, yorgunluk, nefes darlığı, baş ağrısı, göğüs ağrısı gibi yakınmalar ortaya çıkabilir. Kişiler her zaman yaptıkları işleri yapmakta bile zorlanabilir.
10. Kalpte çarpıntı, üfürüm
Yine kan hacminde azalma nedeniyle kalp, debisini arttırabilmek için çok hızlanır. Bu da çarpıntı ve çabuk yorulma yakınmalarına, nabızda dolgunluk ve kalpte üfürüm gibi sorunlara yol açar. Kalp hastalığı olanların yakınmaları çok daha şiddetlenebilir. Bu nedenle kalp sorunlarında demir düzeylerinin derhal kontrol edilmesi gerekir.