Türk fındığında, verimi önemli oranda etkileyen külleme hastalığı Sakaryalı üreticileri de ciddi anlamda etkiliyor

Fındıkla ilgili kamu ve özel kuruluşlar tarafından yapılan mücadeleye, Türk fındığının önemli kullanıcıları arasında yer alan ve ülkemizde yatırımları da bulunan Ferrero firması, Değerli Tarım Projesi ile destek veriyor.

Projenin Tarımsal İşler Müdürü Gökhan Arıkoğlu, son yıllarda yoğun olarak görülen ve kış aylarını yere dökülen yapraklarda ve bitki artıklarında geçiren hastalığın, hava sıcaklığının yükselmesiyle çoğaldığına dikkat çekerek,“Hastalığa yakalanan yapraklarda, önce sarı lekeler ve daha sonra küle benzer, beyaz bir küf tabakası oluşur. Genç yapraklar küllemeye daha hassastır. Hastalık, havalanmayan gölge ve yarı ışıklı yerlerde daha hızlı gelişir. Hastalığın şiddetini ve yayılışını azaltmak için, düzenli budama ve dip sürgünü temizliği yaparak güneşlenme ve hava sirkülasyonu sağlanması gerekir” dedi.

 

Hastalıklı bölgelerde, kışın yere dökülen yaprakların bahçelerden temizlenmesi ve imha edilmesi gerektiğini vurgulayan Arıkoğlu, “Gübreleme programında bilinçsizce kullanılan fazla azottan kaçınılması,  yapraktan MKP (Mono Potasyum Fosfat) içerikli gübre takviyesinin yapılması bitkinin direnç mekanizmasını güçlendirip hastalıkla savaşmasına yardımcı olacaktır.

Bunların yanında, tüm gübreleme programlarında toprak ve yaprak analizlerini yaptırarak uygulamaya karar vermek en sağlıklı sonucu verecektir. Geçen yıl hastalığın görüldüğü yerlerde bu yıl yapraklar “1 Liralık bozuk para” büyüklüğüne ulaştığı anda koruma mücadelesine başlayıp, sonrasında, farklı etken maddeye sahip ilaçların kullanılması ile tekrarlamak gerekmektedir.

 

Üreticilere önemli uyarılarda bulunan Arıkoğlu,  “Hastalık görülen bahçelerde, ilacın tüm yüzeyi kaplayacak şekilde atılması gerekmektedir; bunun içinde dekara en az 50 litre ilaçlamayapmak gerekiyor. Fakat bu işlemi10-15 litrelik sırt pompaları ile yapmak hem zor ve hem de zaman kaybı. Bu maksatla daha etkin ilaçlama sistemlerini yaygınlaştırmaya çalışıyoruz. 200, 400 litrelik depoya ve 200 metreye kadar uzanan hortumlarla daha etkin ilaçlama yapabilecek pülverizatörlerin kullanılması, fındıkta külleme ve birçok ilaçlama için daha uygun olacaktır. Biz de, 55 ziraat mühendisimiz ile hastalıklara karşı bu doğru uygulamaları yerinde göstermekteyiz” diye konuştu

 FINDIKTA KÜLLEME  HASTALIĞI

[Phyllactinia guttata(Wallr.: Fr.) Lev.]

 Fındık yapraklarının genellikle alt yüzeyinde gelişme sezonunun ortasından sonuna doğru olan dönemde fungusun beyaz renkli kolonileri görülür. Başlangıçta küçük (3-6 mm) ve tozlu beyaz olan koloniler sonuçta yaprağın tamamını sarar. Yaprak yeşil rengini ve parlaklığını kaybederek matlaşır. Beyaz kolonilerin içinde hastalık etmeninin gözle görülebilen küçük, yuvarlak, kahverengi, parlak kırmızı ve siyah renkte kleistotesiyumları oluşur (Şekil 2). Daha sonra yapraklar giderek kahverengileşmeye, gevrekleşmeye ve kıvrılmaya başlar. Bu şekilde hastalığa yakalanan yapraklar vaktinden önce dökülürler.

Hastalık etmeni kışı yere dökülen hastalıklı yapraklarda kleistotesiyum halinde geçirir. İlkbaharda kleistotesiyumlardan çıkan askosporlar normal büyüklüğünü almış fındık yapraklarını enfekte ederek hastalığı başlatırlar.

Hastalık doğrudan ürüne zarar vermediği için önemli bir ekonomik kayba sebep olmaz. Ancak yaprakların vaktinden önce dökülmesine neden olarak, fındık veriminden çok kalitesini olumsuz etkileyebilir. Ayrıca hastalıklı yapraklar, fizyolojik faaliyetlerini sağlıklılar kadar sürdüremeyecekleri için, o yılın sürgünlerinin pişkinleşmesini engelleyebilir. Bu durumun uzun yıllar devam etmesi durumunda, ağaçlarda gelişme geriliği görülebilir.

Şekil 2. Fındık yapraklarında külleme hastalığı belirtileri

Mücadelesi

Enfeksiyon kaynaklarının azaltılması için dökülen yapraklar yok edilmelidir.

Budama iyi bir hava sirkülasyonu ve güneşlenme sağlayacak şekilde yapılmalıdır.