Nöbetçi Eczaneler
Samegrelo mutfağı. Yemek ve şarap.
Samegrelo’nun Geleneksel yemekleri acıdır ve bol bol baharatları içeriyor
r. Eskiden yumuşak astropikal havadan dolayı Samegreloda sıtma tehlikesi büyüktü ve bu bölgede ya
Gürcistanda 500-den fazla üzüm çeşidi yetişiyor. Bunlardan 60 Samegreloda. En meşhur üzüm çeşidi Ocaleşidir. Ocaleşi üzümünden en güzel şaraplardan biri yapılıyor: yabani gülün hafif kokusu ve koyu kırmızı rengi olan yarı tatlı kırmızı şarap. şayanlar bol biberin bu korkunç hastalığın gelişmesine engel olduğunu anlamışlar. Sonuçta acı baharatlar Samegrelo mutfağın geleneksel özelliği olmuş.
Samegrelo mutfağında baharatların birkaç çeşidi kullanılıyor, özellikle sos şeklınde. Geleneksel yemeklerdir: Ğomi (haşlanmış mısır unu), Suluguni (yağlı peyinir) ve kızartılmış et acı sosla beraber (mesela “Acikayla” – biberden yapılan acı sos). İki özel yemek: Elarci ve Satsivi bayramlarda ve önemli misafirler için yapılıyor. Bu yemekler bütün Gürcistanda Samegrelo mutfağın süsü sayılır.
Samegrelo yemeklerin yüksek kalitesi hayvanların ve kuşların mısırla beslenilmekten kaynaklıyor. Dolayısıyla et, peyinir ve süt lezzetlidir. Bu bölgede yağsız süt kullanılmıyor. Bu yüzden Suluguni peyinir, yeni yapılmış tuzsuz peyinir ve yoğurt çok doyurucudur. Samegrelo’nun en meşhur yemekleri: Gebjalia, Elarci, Satsivi, Ğomi, Kuç-maçi, Khaçapuri, Suluguni. 
Yukarıda belirtilen yemeklerin pişirme kuralları:
Gebjalia: yeni yapılmış tuzsuz Suluguni’yi doğrayıp kaynatılmış suya atıyoruz. İyice karıştırdıktan sonra sudan çıkarıp düzleştiriyoruz. Soğuyana kadar üstüne nane, tuz ve biberden hazırlanmış baharatı sürüyoruz ve rulo şeklinde katlıyoruz. Bundan sonra doğrayıp naneli yoğurt içine koyuyoruz. Sofraya Ğomiyle beraber götürülüyor. 
Elarci: Mısırın kalın unu iyice yıkıyoruz, kaynatılmış suyu döküp sık sık karıştırarak haşlıyoruz. Haşlandığında mısırın normal unu ekliyoruz ve karıştırıyoruz. Biraz kaynattıktan sonra içine küçük parçalara doğranmış taze tuzsuz peyiniri ya da taze Suluguni koyuyoruz ve peyinirin iyice karışana kadar karıştırıyoruz.
Satsivi: Hindiyi önce haşlıyoruz, sonra ise kızartıyoruz. Soğutulmuş hindi suyuna iyice ezilmiş cevizi, ezilmiş sarımsağı, soğanı, safranı, baharatı, kurumuş kişnişi ve tuzlu biberi ekliyoruz. Bu kütleyi elekte geçirdikten sonra içine et koyup yağ döküyoruz. Sofraya Ğomiyle beraber götürülüyor.
Kuç-maçi: Dana bağırları haşlayıp küçük parçalara doğruyoruz. Domates suyunda soğanı kavurduktan sonra bağırları tencereye atıyoruz, baharatları (kurumuş kişniş, sarımsak, kaya kekiği, biber), istediğimiz kadar tuz ve sirke ekliyoruz. Sofraya sıcak götürülüyor.
Mingrelian Khaçapuri: maya, yumurta, tuz, yağ ve kalitesi yüksek olan 
unla hamur yoğuruyoruz. Şişmiş hamuru birkaç kez yeniden yoğurduktan sonra yuvarlak şekline getiriyoruz. Sonra peyinir dolguyu hazırlıyoruz: ezilmiş peyiniri yumurta beyazı ve yağla karıştırıyoruz. Hamur topakları düzleştiriyoruz, üstüne peyinir dolguyu koyup kapatıyoruz. Bundan sonra yağlı tavaya koyuyoruz, üzerine yumurta ve peyinir sürüyüp fırına koyuyoruz.
Mingrelian Suluguni: taze tuzsuz peyiniri (yapıldıktan 3-4 saat sonra) ince dilimler halinde kesiyoruz, kaynatılmış suya atıp iyice karıştırıyoruz. Sonra çıkarıyoruz, yuvarlak şekli verip tuzlu kapa koyuyoruz. Üstüne de tuz ekliyoruz.
Acı ve istek uyandırıcı cevizli Kharço – Mingrelian reçete. Cevizli Kharço Samegrelo’da yapılan, batı Gürcistan’da yaygın olan yemektir. Onu Ğomi, Mçadi ve Elarciyla beraber yiyorlar. 
Malzemeler (6-8 porsyon):
Dana eti – 1 kilo, domates – 300 gram, soğan – 2 tane, baharat – 1 büyük kaşık, sarı çiçek – 1 küçük kaşık, kuru kişniş – 1 büyük kaşık, sarımsak – 4 diş, domates salçası – 30 gram, ceviz – 400 gram, mısır unu – 2 büyük kaşık, tereyağı – 100 gram, tuz ve kırmızı biber isteğe göre.
Gereken bulaşık: Altı kalın olan tencere, kaşık, bıçak, mutfak tahtası, fincan, karıştırıcı.
Samegrelo’nun başka yemekleri gibi Kharço da acıdır. Bu kırmızı biber kullanıldığı için, ama biberi isteğinize göre yapabilirsiniz. Cevizi et kıyma makinesinde iki kez geçirin. Eti küçük parçalara doğrayın, az su olan tencereye atıp kavurun.
Doğranmış domatesi karıştırıcıda karıştırın. Ete yağ ve soğanı ekleyin ve yaklaşık 20-25 dakika kavurun. İyice kavurunca üstüne domatesi dökün. Ceviz kütlesini karıştırıcıda karıştırın ve et iyice haşlandığında üstüne döküp karıştırın. Kaynadığında biberi, sarımsağı, sirke ve tuzu ekleyip yeniden kaynatın.
Soğanı ince parçalar olarak kesin. Domatesi kaynatılmış suya atın, sonra soyun ve tohumu çıkarın. Kavrulmuş ete biraz kaynatılmış suyu ekleyin ve küçük ateşte kavurmayi devam edin. Et kıyma makinesinde geçirilen cevize sarı çiçeği, kuru kişnişi, baharatı, kırmızı biberi, tuzu, mısır unu ekleyin ve üstüne su döküp karıştırın. Sofraya götürürken üstüne ceviz yağı da dökebilirsiniz.
Gürcistan ulusal mutfağı.
Kakheti: Kakheti üzüm ve mühteşem şarapla meşhurdur. Kakheti mutfağının geleneksel yemekleri: Şiş, Khaşlama, Çakapuli, Çikhitma ve başka. Kakheti’nin şişi üzüm asmasının kamışı kullanarak yapılıyor. Bu şişe ınanılmaz güzel lezzet veriyor. Üzüm suyu – Badagi’den geleneksel tatlı yapılıyor: Çurçkhela ve Tatara (Pelamuşi). Kakhetide şekli biraz uzun olan fırın ekmeği yapılıyor. 
Samtskhe-Cavakheti: Samtskhe-Cavakheti’de özel bir yemek Apokhti’dir – tuzlanmış ve kurumuş et. Geleneksel yemekleri: Tatarberaki – ince doğranmış haşlanmış hamur. Bunu haşlanmış tereyağında kavrulmuş soğanla yiyorlar. Duttan adı Bakmaz olan bal yapılıyor. Ahıska mutfağın gururu Tenili peyiniridir. Bu bölgede arıcılık da çok yayıgın.
Bu bölgede buğdayın birçok çeşidi ve çeşitli hamur işi bulunmaktadır: Kakala, Somini, ekmek “Çatsekili”, Bazlava, Khmiadi.
Samtskhe-Cavakheti’nin birkaç köyünde fransız kökleri olan katolikler yaşıyor. Onlar Aralık ayında salyangozları toplayıp yiyorlar. Bu köylerde bal yerine dut balı – Bakmazı kullanarak Gozinaki tatlısını da yapıyorlar. 
Kartli: Kartli’de meyveleri yetiştiriyorlar, özellikle elma ve şeftali. Bağcılık da çok yaygın. Kartli mutfağı çorbalarla meşhur. Bu bölgenin geleneksel yemekleri: kızılcık, yayık ayranı ve ahudududan yapılan yemek, ekmek Kharçosu. Burda da Kakheti gibi çeşitli otlar ve sebzeler kullanılıyor. Özellikle meşhur: fasulye, patates, soğan, lahana, salatalık, domates, turp, sarımsak, tere, kişniş, maydanoz ve kereviz. Kartli çok lezzetli turşuyla da meşhur. Özellikle güzel kapari turşusu.
Mtiuleti, Tuşeti, Pşavi, Khevsureti: Gürcistan’ın dağlı doğusunda, özellikle Tuşeti’de meşhur geleneksel yemekleri: Khinkali, Gordila (haşlanmış hamur), Kağı (etli), Kavurma, Kontori (süzme yoğurt dolgulu Khaçapuri). Tuşeti mutfağın gururu koyun peyiniridir. Pşav-Khevsureti’de Khinkali hem etten hem süzme peyinir ve patatesle yapılıyor. Geleneksel yemeklerden biri haşlanmış tereyağı, un ve şekerden yapılan Khavitsidir. Khavitsi tatlı pastanın dolgu olarak da kullanılıyor. Burdaki bira ve votka – Jipitauri de meşhurdur.
İmereti:
İmereti mutfağın en meşhur yemekleri taze tuzsuz peyinir ve Khaçapuridir. Mçadi ve khaçapuri genellikle güveçte yapılıyor. Bu bölgede otlardan yapılan yemekleri ve kuş eti severler. İmeretide otları ceviz ve sirkeyle yapıyorlar, kızartılmış eti ise sarımsaklı su veya sosun içine koyuyorlar. Hayvanların bağırlardan yapılan yemek – Kuçmaçi bu bölgenin gururudur. İmeretide mantardan yapılan yemekler çok yaygındır. Burdaki insanların sevdiği yemeklerden biri karıştırılmış fasulyedir. Fasulyeyi bazen cevizle de yapıyorlar.
Svaneti: Svaneti mutfağında Samegrelo’daki gibi Suluguni çok yaygındır. Geleneksel yemekleri: mısır unu ve Suluguni’den yapılan börek – Çviştari ve Kubdari – ekmek hamurun içinde kavrulmuş, ince parçalara doğranmış et. Burda yapılan yemeklerden biri Taşmicabi’dir – peyinirle karıştırılmış patates püresi. Tuz, biber ve başka nefis kokulu baharatları karıştırarak yapılan, mükemmel lezzeti olan Svaneti tuzundan özellikle bahsetmeliyiz.
Raça, Leçkhumi: Raça mutfağın meşhur yemekleri: Şkmeruli, fasulye ve Lobiani – jambonlu fasulye dolgusuyla yapılan börek. Raçalılar Lobiani’yi ekmek gibi fırında yapıyorlar. Raçalılar yapılması için haftaları gereken domuz jambonu çok güzel yapıyorlar.
Adjara: Adjara mutfağı renk paleti gibi çeşitlidir. Dağların kaba ve kıyısal nazik kokular birbirlerine karışmış. Burda en kullanılan gıda meyveler, bağcılık ve arıcılık ürünleri ve balıktır. Adjara’da 150 yemek çeşidi bulunuyor. Adjara mutfağı Türkiye mutfağın kültür etkisinin altındadır. Adjaradaki tatlılar: Baklava ve Şakarlama. Dağlı Adjara mutfağında süt ürünleri çok kullanılıyor. Ordaki yemekler yağlı ve ağırdır. Kıyısal adjaranın baharatları, kuru kişniş ve biber meşhurdur. En meşhur Adjara yemekleri: Borano (tereyağda eritilmiş peyinir), Çirbuli (yumurta ve cevizle hazırlanmış kahvaltı) ve Sinori (Süzme peyinir ve mayasız hamurun kurutulmuş parçalardan yapılmış yemek). Adjara mutfağı Adjara Khaçapuri olmadan düşünülemez. Adjara Khaçapuri’nin başka çeşitlerden orijinal şekli var. Kendi formuyla tekne sembolize ediyor, içindeki yumurta ise – güneşi.
Adjara şarabı: Eskiden Adjara’da bağcılık çok gelişmişti. Yaklaşık 80 yerli üzüm çeşidi vardı. Bu bölgede değişik olgunluğu ve rengi olan üzümün yaklaşık 40 çeşidi oluşturuldu ve hala korunur.
Adjara’da benzersiz şaraplar yapılıyor: “Kedi Tsolikauri” ve “Çkhaveri”. Günümüzde Adjara’da üzüm bağların toplam alanı 180 hektardır. Burdan “Tsolikauri” üzüm bağları %70, “Çkhaveri” – %8, Kalan %22 ise başka yerli ve yerli olmayan üzüm çeşitlere aittir.
Adjara Borano Ajara mutfağın en meşhur yemeklerden biridir. Tuzlu tereyağın ve peyinirin bileşimidir. İnce doğranmış Adjara peyinire sıcak ve tuzlu eritilmiş tereyağı döküp yiyorlar. Borano Gürcistan Pondyu sayılabilir – tereyağda eritilmiş örgülü peyinir çok doyurucu yemektir. Doğranmış peyinire kaynatılmış suyu döküyorlar. Sonra yağı – tuzlu tereyağı kaynatıyorlar ve içine süzme peyiniri atıyorlar. Bazı Borano’ya mısır unu ekliyor, bazı ise tereyağ yerine kaymak kullanıyor. Unu ve yumurtayı peyinir az olduğu zaman ekliyorlardı ama şimdi bu Borano’nun başka çeşidi sayılabilir.
Adjara yemeği – Yahni (çorbalar): gereken malzemeler: Et – 2 kilo, soğan – 0,5 kilo, ceviz – bir bardak, safran – 3 kaşık, kuru kişniş – 3-4 büyük kaşık, sarımsak – 2-3 baş, tuz ve biber isteğinize göre. Pişirme kuralları: şişman eti orta büyüklükteki parçalara doğrayalım (kemikli de olabilir), eti iyice kapattığı kadar su döküp kaynatalım. Kaynadığı zaman köpüğü alalım. Tam haşlanmamış ete ince doğranmış soğanı, safranla, biberle, kuru kişniş ve tuzla karıştırılmış ezilmiş cevizi ekleyelim. Ateşten aldığımızda ezilmiş sarımsağı ekleyelim.
Dolma: Zaman – 2 saat ve 30 dakika, porsyon – 8, malzemeler: 1 tane büyük ya da 2 küçük lahana, karışık kıyma – 1 kilo, pirinç – 100-150 gram, soğan – 2-3 baş, sarımsak – 3-5 baş, maydanoz – 1 demet, kişniş – 1-2 demet, domates salçası – 2 büyük kaşık, tuz, kırmızı biber, su – yaklaşık 1 bardak, dafne yaprağı – 2-3 tane. Dolma suyu için: kazanda biraz suyu kaynatalım. Lahananın koçanı kestikten sonra kaynatılmış suya koyalım. Birkaç dakika sonra çatalla çıkaralım, yumuşamış yaprakları yavaş yavaş alalım ve çiğ olanları yumuşamak için yine kazana koyalım. Yumuşamış yapraklardan kaba ve kalın yerleri keselim. Kıymaya et kıyma makinesinde geçirilmiş soğanı ve sarımsağı, otları, biberi, tuzu, pirinci (önceden yarım haşlanmış da olabilir), domates salçasını (ya da domates ezmesini) ekleyip iyice karıştıralım ve kıyma daha sulu olsun diye su ekleyelim. Kıymayı lahana yaprağına koyalım, saralım ve ucları kapatalım. Kazana sıkı bir şekilde koyalım. Yanında dafne yaprakları koyalım. Bir bardak suda domates salçasını karıştıralım ve dolmanın üstüne dökelim. Üstüne kazandan daha küçük olan devrilmiş tabağı koyalım. Kazanın kapağını kapatıp kısa ateşte yaklaşık 40 dakika haşlayalım. Lahananın ortasında olan küçük yapraklar dolma için kullanılmıyor. Onlardan lahana salatasını yapabilirsiniz.
Kuzu Çakapuli: Kuzu eti (çok körpe olmasın) yıkayın, kemikle doğrayın (parçalar ne ince ne de kalın olsun, orta büyüklükte) ve tencereye koyun. Biraz kuyruk yağı da ekleyin, ince doğranmış şekilde. Çok küçük, anca yanan ateşe koyup kendi suyunda kaynatın. Suyu üstüne hiç dökmeyin. Et pişene kadar kendi su buharlaşırsa şarap ekleyin. Su buharlaştığı ve et piştiği zaman yine şarap dökün (az!). Üstüne yarım daire şeklinde doğranmış soğanı koyun. Aynı zamanda bol bol kişnişi, ondan iki kat az maydanozu ve çok az kerevizi doğrayın + bol bol taze soğan + Uzun Kakheti biberi (isteğinize göre), karıştırın ve pişmiş etin üstüne tabaka olarak koyun. İsteğinize göre Tkhemali (ekşi sos) ekleyin (konserve tavsiye ederiz, ama acı değilse taze da olabilir). Bol bol tarhunu kalın doğrayın. Eğer gövdesi kabaysa, gövdeyi alın ve yaprakları doğramadan bırakın. Tarhunu da üstüne tabaka olarak koyun. Tabakaların altından et görünmemeli. Kapakla kapatın. Eğer ateş kısaysa, Çakapuli hazır olduğunda üstünde köpük yapar. Adı Çakapuli de burdan kaynaklıyor (Gürcüce “kapi” köpük demek). Biraz bekleyin, köpüğü almayın. Sonunda biraz daha şarap ekleyebilirsiniz. Köpük yaptıktan 15-20 dakika sonra yemek hazır. Sıcak yenir. Başlangıçta tuz koymayı unutmayın. Ayrıca biberi seviyorsanız otları koyana kadar öğütülmüş kırmızı biberi de koyabilirsiniz. Bu yemeğe nefis koku verecek. Eti kapatan ot tabakaları orta büyüklükte olmalı. Tkhemali sosu fazla yapmayın yoksa ekşitir. Geri kalanı siz bilirsiniz!
Soğanlı Basturma: Bu en yaygın reçetedir ve domuz, koyun ve dana eti için kullanılıyor. Malzemeler: Et – 1 kilo, soğan – 500 gram, öğütülmüş siyah biber – iki küçük kaşık, dafne yaprağı – 3-4 tane, sarıçalı topakları – 2-3 büyük kaşık. Yapma kuralları: Soğanı yuvarlak şeklinde doğrayın, doğranmış etin üstüne koyun, diğer malzemeleri ekleyin ve elinizle iyice karıştırın. Yaklaşık altı saat öyle dursun. Kızartana kadar soğanı alın ve hazır olmadan birkaç dakika önce yine ekleyin.