İşte, 19 Mayıs gerçeği: Bandırma Vapuru’nda tam 48 kişi vardı
19 Mayıs 1919’da Büyük önder Mustafa Kemal Atatürk, Bandırma Vapuru ile Samsun’a ayak bastı…
Envanter kayıtlarına göre, İstanbul’dan Samsun’a giden Bandırma Vapuru’da bir Geyveli var.
‘O’ Geyveli kim?
Tarihçi Yazar Murat Bardakçı son yazısında 19 Mayıs 1919 tarihinde İstanbuldan samsuna giden ve içinde Mustafa kemal Atatürk ile 23 kişinin bulunduğu geminin içlerinde biride Geyveli Ali Erin bulunduğu diğer 25 kahraman denizciyi yazdı.
Bandırma Vapuru’nu İstanbul’dan Samsun’a götüren ama gölgede kalan 25 kahraman denizci!
Dün, Mustafa Kemal Paşa’nın Samsun’a gitmek üzere Bandırma Vapuru ile İstanbul’dan ayrılmasının yüzüncü yıldönümü idi, önümüzdeki Pazar günü de Samsun’a çıkışının yüzüncü yıldönümü kutlanacak…
Belgenin metnini vermeden önce, yazılma sebebini anlatayım:
Ankara Halkevi, 1933’te Ankara’da bir İnkılâp Müzesi kurmaya karar vermiş; Halkevi’nin reisi Nafi Âtuf Bey (Kansu) bu iş ile Müze ve Sergi Şubesi Mümessili Selim Bey’i vazifelendirip Gazi’yi Samsun’a götüren vapuru bulmasını istemişti…
Devlet, Mustafa Kemal’i Samsun’a götüren geminin adını unutmuştu!
Ankara, Gazi’nin Samsun’a “Bandırma” isimli bir vapur ile gittiğini ama geminin artık mevcut olmadığını, 1925’te hurdaya çıkartılıp satıldığını ve hemen parçalandığını, Selim Bey’in Nafi Âtuf Bey’e 9 Haziran 1933’te gönderdiği yazı ile öğrendi!
Halkevi Reisi Nafi Âtuf Bey, konuyu bunun üzerine 20 Haziran 1933’te “Seyrüsefain”, yani Denizyolları İdaresi’ne sordu ve “Gazi Hazretleri’ni ilk defa Samsun’a götüren hangi vapur olduğu, süvari ve çarkçısı ve içinde çalışanların kimler olduğu, vapurun adı, kaç günde Samsun’a gitmişlerdir ve bu vapur halen duruyor mu, plân ve resimleri veyahut küçük bir modeli var mıdır, mezkûr vapurun eb’adı (ölçüleri) nedir, diğer vapurlardan başka farika-i mümeyyizesi (ayırıcı özelliği) mevcut mudur?” diye yazdı.
Denizyolları, Nafi Âtuf Bey’e 6 Ağustos 1933’te cevap verdi. Bu cevap tarihimizle ne kadar alâkasız olduğumuzu, hattâ yeni bir devletin kuruluş aşaması ile alâkalı en önemli sembollerden birinin hatırasını bile saygı göstermeyerek pervasızca yokettiğimizi ve Bandırma’nın tek bir fotoğrafının da muhafaza edilmediğini gösteren ibret vesikası idi!
Nafi Âtuf Bey’e Denizyolları İşletmesi Müdürü Sadettin Bey’in imzası ile giden cevapta Denizyolları Yönetim Kurulu’nun 5 Kasım 1925’te Bandırma Vapuru’nu satmaya karar verdiği ve geminin parçalattırıldığı söyleniyor; “Bandırma’nın elimizde plânı ve tek bir fotoğrafı bile yoktur” deniyor ama bütün bu hazin haberlerin ardından işe yarar bir de bilgi veriliyordu: Geminin 16 Mayıs 1919’da çıktığı Samsun seferinde görev yapan mürettebatın kim oldukları:
İşte, Bandırma Vapuru’nu İstanbul’dan Samsun’a götüren ama şimdiye kadar meçhulde kalmış 25 kahraman… Kaptan İsmail Hakkı Bey’in haricindekiler sonraki senelerde ne yaptılar, İstiklâl Harbi’ne katılıp şehid yahut gazi mi oldular, nerelerde yaşadılar, ne zaman vefat ettiler, kimbilir…
Süvari : Kayserili İsmail Bey
İkinci kaptan : Üsküdarlı Tahsin Bey
Kâtip : İsmail Bey
Güverte lostromosu : Hasan Reis
Serdümen : Temel Şükrü Efendi
Serdümen : Basri Ali Efendi
Ambarcı : Ahmet Hasan Efendi
Ambarcı : Maksut Süleyman Efendi
Tayfa : Cemil Süleyman Efendi
Tayfa : Rahmi Hüseyin Efendi
Tayfa : Temel Mesut Efendi
Başmakinist : Hacı Süleyman Bey
İkinci makinist : Süleyman Bey
Vinççi : Osman Emin Efendi
Vinççi : Galip Ali Efendi
Ateşçi : Halil Yusuf Efendi
Ateşçi : Mansur Arif Efendi
Ateşçi : Bahri Mehmed Efendi
Kömürcü : Mehmed Hasan Efendi
Kömürcü : Mehmed Ali Efendi
Birinci kamarot : Tevfik Muharrem Efendi
İkinci kamarot : Mehmed İbrahim Efendi
Muavin kamarot : Ahmet Muhtar Efendi
Kamarot yamağı : Halit Mustafa Efendi
Aşçı : Hacı Hamdi Osman Efendi
Mustafa Kemal Paşa’nın Samsun’a çıkmasının 100. yıldönümüne tesadüf eden önümüzdeki Pazar günü yine Bandırma Vapuru’ndan bahsedecek ve tarihimize karşı gösterdiğimiz emsalsiz vefasızlığın daha başka örneklerini vereceğim…
01. Osman Nuri oğlu Ali Faik Efendi (kıdemli çavuş)
02. İbrahim İzzet oğlu Atıf (kıdemsiz çavuş)
03. Aydınlı Ali oğlu Musa (çavuş)
04. Konyalı Mustafa oğlu Kemal (çavuş)
05. Konyalı Kemal oğlu Mustafa (çavuş)
06. Sivaslı Ali oğlu Rıfat (onbaşı)
07. Sivaslı Rıfat oğlu Ali (onbaşı)
08. Çatalcalı Teyfik oğlu Adem (onbaşı)
09. Sincanlı Hüseyin oğlu Mehmed (er)
10. Sincanlı Ahmed oğlu Emin (er)
11. Sincanlı Mustafa oğlu İsmail (er)
12. Sincanlı İbrahim oğlu Ömer (er)
13. Alanyalı Kerim oğlu Mehmed (er)
14. Sungurlulu Hasan oğlu Elvan (er)
15. Geredeli Mehmed oğlu Mehmed (er)
16. Mudurnulu Mehmed oğlu Durmuş (er)
17. Geyveli Mehmed oğlu Ali (er)
18. Geredeli Şakir oğlu Nuri (er)
19. Akhisarlı Hasan oğlu Hüseyin (er)
20. Tokatlı Abdullah oğlu Mehmed (er)
21. Divrikli Abdullah oğlu Musa (er)
22. Kadıköylü Mehmed oğlu Hasan (er)
23. Yenihanlı Bekir oğlu Mahmud (er)
24. Üsküdarlı İhsan oğlu Mehmed Lütfi (er)
25. İzmirli Abdullah oğlu Ali (er)