Nöbetçi Eczaneler
Bahar Hastalıkları olarak neleri sıralayabiliriz?
Bahar hastalıları olarak bizim alanımızla en ilgili olan enfeksiyonlar, özellikle viral enfeksiyonlardır. Enfeksiyonlar dışında ise bahar aylarının başlamasıyla beraber artan alerjik rahatsızlıklar sayılabilir. Alerjik rahatsızlıklarında branşımız ile ilgili olarak ise burun semptomları sık gözlenmektedir.
10-25 DERECE HAVA SICAKLIĞINDA VİRAL ENFEKSİYONLARIN SIKLIĞINDA ARTIŞ OLUYOR
Viral enfeksiyonlar baharla beraber atıyor. Önlem için neler yapılmalı?
Kışın en soğuk aylarında da enfeksiyonlar gözlenmektedir ancak özellikle hava sıcaklığının 10-25 derece arasında olduğu dönemlerde viral enfeksiyonların sıklığında artış oluyor. Özellikle toplu yaşama alanlarında daha hızlı yayılarak toplumun genelinde görülen hastalık, toplumsal bir problem haline dönüşmektedir. Bu hastalığın daha doğrusu virüsün karakteriyle ilgili özellikle bu aylarda artış görüyoruz. Bu durum bizim günlük yaşantımızı oldukça etkiliyor. Bunun sonucunda yaşam kalitemiz, iş gücümüz, eğer okuldaysak da okul performansımız düşüyor. Özellikle havanın güzel olduğu, dışarıda daha fazla vakit geçirmek istediğimiz bahar dönemlerinde bu tür hastalıklar yaşam kalitemizi düşürüyor.
Koruyucu önlemler çok önemli. İnsanlar hastalanmamak için neler yapmalı?
Artan üst solunum hastalıkları özellikle viral kaynaklı oluyor, bunun dışında bakteriyel kaynaklı enfeksiyonlar da görülebilir. Viral kaynaklı enfeksiyonlar içinde nezle gibi daha basit üst solunum yolu enfeksiyonları görülebileceği gibi daha ağır gribal enfeksiyonlarda gözlenebilir. Bu enfeksiyonların ortaya çıkmasına neden olan birden fazla virüs var. Bu virüslerin hepsine yönelik ve bir önceki sene karşılaşılan virüslerin tiplerine göre aşılama uygulanabilmektedir. Ben daha az bu hastalıklarla karşılaşmak istiyorum diyenlere koruma olarak aşı yapılabilir..
Bu noktada beslenme, giyinme gibi unsurlarla ilgili ne diyebilirsiniz?
Özellikle enfeksiyon döneminde kanıtlanmış tek şey yüksek dozda C vitamini alınması. Bunun dışında tabiî ki sağlıklı beslenme, bağışıklık sistemini bu yolla destekleme koruyucu olarak düşünülebilir. Fakat mutlak koruyucu olacak diye bir şey yok. Yani, “sağlıklı besinler yedik, yiyoruz ve artık hastalanmayacağız” diye bir şey yok. Bu tür üst solunum yolları hastalıkları, özellikle temas yoluyla birbirine bulaşması söz konusu olan hastalıklar. Doğal olarak da hasta olan kişi maske takmalı veya hapşırdıktan, öksürdükten sonra ellerini yıkamalı ve ayrı bardak, havlu kullanmalıdır. Hasta olan kişinin havlusunu ayırmak gibi basit önlemlerde alınabilir. Ama tabiî ki bazen ne yaparsak yapalım bu hastalıklara yakalanabiliyoruz, çünkü bunlar sıklıkla viral enfeksiyonlardır ve bulaşma olasılığı çok yüksek olan enfeksiyonlardır. Ama bu korunma yollarını kullanırsak toplumsal açıdan daha pozitif olarak hareket edilmiş olur.
Bu aylarda lahana tipi giyinin diyorlar.
Özellikle gece gündüz sıcaklıklarının değişken olduğu durumlarda, gündüz hava sıcakken daha rahat, akşama doğru havanın serinlediği durumlarda ise daha kalın giyinebiliriz. Böyle değişiklikler yapılabilir. Giyinme bizi mutlak korur diyemeyiz ama bu tür önemler alınabilir.
ÇOCUKLAR HASTALANDIKLARI İLK BİRKAÇ GÜN EVDE DİNLENDİRİLMELİ
Bu dönemde aileler çocuklarda yaşanabilecek viral enfeksiyonlar ve alerjik durumlar için ne yapabilir?
Çocuklarda enfeksiyon sıklığı biraz daha fazladır. Aşılama özellikle ailelerin çok sık tercih ettiği yol olarak görülmektedir. Herkes çocuğunu grip aşısı yaptırmalı diye bir şey yok ama ekstra bir tedbir olarak yapılabilir. Bağışıklık sistemini güçlendirici yiyecekler, ilaçlar kullanılabilir. Tabii bunların da hiçbiri bundan sonra çocuk hastalanmayacak demek değildir. Özellikle çocuklar hastalandıkları ilk birkaç gün kreşe gidiyorsa kreşe, okula gidiyorsa okula göndermemekte fayda var. Bu hem kendi çocuklarının dinlenmesi hem de diğer çocuklara bulaşmaması açısından önemlidir. “Çocuk hapşırmaya başladı, hafif ateşi çıktı ancak bugünde bir gitsin” bakalım denmemeli. Çünkü ilk günlerde de bulaşıcılık söz konusudur ve diğer çocuklara da bulaşabilir. Ama aileler o gün çocuğunu evde bekletirse çocuğu dinlenmiş olacaktır. Ayrıca dinlenmenin hastalığın tedavisine pozitif katkısının olduğunu biliyoruz. Çünkü viral enfeksiyonların doğrudan bir tedavisi yok. Biz bu hastalıklara karşı sıklıkla yardımcı tedaviler uyguluyoruz. Ateşi varsa ateşini düşürüyoruz, burun akıntısı varsa onu azaltmak için ilaç veriyoruz. Yani özellikle mevcut semptomlarına yönelik bir tedavi veriyoruz. İyileşme bağışıklık sisteminin virüsü yenmesi mümkün oluyor. Hasta dinlenirse bağışıklık sistemi daha da güçleniyor.
Alerjik rahatsızlıkların da arttığını biliyoruz, alerji nedir, bahseder misiniz?
Alerji mevsimsel ya da sürekli olabilir. Vücudun aşırı bir hassasiyetidir. Mevsimsel alerji özelikle ağaç polenleri ve çiçek polenleri gibi çevresel etkenlere bağlı oluşan ve bahar aylarında daha sık karşılaştığımız alerji türüdür. Yıl boyunca devam eden formunda ise ev tozu akarları allerjen olarak ön plana çıkmaktadır.
Bahar ayları doğal olarak polenlerin artığı bir dönem. Polenlerin artışı ile kişilerin alerjisi aktivasyon dönemine girer ve kişide burun kaşıntısı, hapşırma, gözlerde sulanma, eğer astımı varsa astım atakları gibi şikâyetlerin sık olduğu görülür. Allerjik rahatsızlıklara yönelik olarak tedaviler yapıyoruz. Bu hastalıklar bir senenin hastalığı değil, bir önceki sene ve bir sonraki sene boyunca devam eden hastalıklar. Bu hastalıkları çoğu zaman kişiler, “Alerjim atak haline geldi ya da şikâyetlerim arttı” şeklinde zaten belirtiyorlar. Bu hastalar ya doktora başvuruyor ya da rutin kullandıkları ilaçları kullanıyor. Özellikle bahar aylarında alerji önemli bir sağlık problemi haline geliyor.
ŞEHİRLEŞME ALERJİ HASTALIĞININ SIKLIĞINI ARTIRIYOR
Kişilerde alerjinin artan sıklığını neye bağlıyorsunuz?
Alerji çok sık karşılan bir hastalık oldu. Şehirleşme ve şehirde yaşam artınca alerjinin biraz daha artığını görüyoruz. Örneğin kırsalda yaşayan insanlarda alerji daha az görülüyor. “Alerjinin nedeni şudur?” demek çok zor, çünkü çok faktörlü bir şey. Kırsalda yaşayan insanlarla, şehirde yaşayan insanları karşılaştırdığımızsa şehirde yaşayan insanların daha sık alerjik rahatsızlıklarla karşılaştığını görüyoruz. Kırsalda yaşayanlarda, evinde evcil hayvan besleyenlerde alerjinin daha az görüldüğünü biliyoruz.
Evcil hayvan besleyenlerde alerjik hastalıklar daha az görülüyor dediniz.
Alerjisi olan bir kişinin evcil hayvan besleyince alerjisi geçecek anlamına gelmez ama özellikle evde hayvanı bulunan kişilerin çocuklarında alerjik hastalıklarının daha az gözlendiği yapılan çalışmalarla tespit edilmiş durumdadır.
Alerjide tedavi yöntemlerinden biraz bahsedebilir miyiz?
Değişik testlerle biz alerjinin neye karşı olduğunu tespit edebiliyoruz. Alerjik rinit yani burunda olan alerjinin uzun dönmede, yaş ilerledikçe astım gibi daha ciddi alerjik rahatsızlıklarına dönüşme ihtimali var. Alerjik rinitin tedavisinde tabiî ki bizim kullandığımız rutin alerjiye yönelik ilaçlar var. Bunun dışında immunoterapi veya aşılama olarak bilinen yöntemlerle alerjiye sebep olan etkene karşı kişiyi duyarsızlaştırma gerçekleştirilebiliyor. Daha önce uygulaması biraz zor olan iğne yöntemiyle bu tedavi yapılırken şimdi dilaltı damlalar şeklinde basitçe damla damlatılarak yapılabiliyor. Bu tür hastalıklara sahip olanlar bu tedavi yöntemlerini de düşünebilir.
Bahar zamanında polenlere karşı alerjisi olanlar önlem olarak ne yapmalı?
Kişinin alerjisinin neye karşı olduğunu çok iyi bilmesi gerekiyor. Kişi neye karşı alerjisi olduğunu bilirse özellikle ondan uzak durur. Korunmanın pirimer yolu budur. Eğer alerjinin nedeni ev tozu akarı ise evdeki temizliğe dikkat etmesi, özellikle duvardan duvara halı yaptırmaması veya üzerinde toz birikecek şekilde bir mobilya dizaynı yapmaması, temizliğini sık aralıklarla yapması gerekiyor. Şimdilerde daha güçlü ev temizlik robotları var bunlar kullanılabilir. Uygun filtresi bulunan klimalar pozitif katkıda bulunabilir. Bunların dışında, polene karşı alerjisi olana dışarıya hiç çıkma, nefes alma diyemeyiz ama neden olan ağacı, çiçeği biliyorsa onlardan uzak durması onun için yararlı olabilecektir. Ama bu tek bir çiçeğe karşı olmayabiliyor, birden fazla türe karşı bir arada olabiliyor. Bu hastalara alerjinin nedenini tespit ettikten sonra gerekli önerilerde bulunuyoruz.