Nöbetçi Eczaneler
Sakarya Ziraat Odaları İl Koordinasyon Başkanı Ali Şener Bayraktar, doların düşmesi ile birlikte fiyatların düşmemesi ile ilgili açıklamalarda bulundu. Bayraktar, “Üretim maliyetlerini karşılayamayan çiftçiler üretmekten vazgeçiyor. Talep karşılanamaz hale gelirse gıda krizi yaşanabilir” dedi.
“SUÇLU ÇİFTÇİ DEĞİL”
Sakarya Ziraat Odaları İl Koordinasyon Başkanı Ali Şener Bayraktar, gazetemize özel açıklamalarda bulundu. Artan maliyetlerin çiftçiyi zor duruma soktuğunu belirten Bayraktar, “Marketler sadece çiftçinin ürettiği gıdayı satmıyor. Bunların dışında çiftçinin ürettiği gıdayı alıp işleyip ürün haline getirerek marketlere satan sanayiciler var. Mesela Ayçiçek yağı için sanayici ayçiçeğini üreticiden alıyor, yağ haline getirerek marketlere sürüyor. Çiftçinin hammaddeyi enerjiyi, mazotu aldığı fiyatlar önemli. Üretici de ürün üretirken yüksek maliyetlerle hammadde alarak üretim yapmışsa sonuçta bunu fiyatına yansıtmak zorunda. Doların 18 TL’ye çıktığı dönemlerde çiftçi hammadde alarak üretim yaptı. Dolayısıyla bu fiyatlarla üretim yaptıysa pahalıya üretim yapmış oldu. Şimdi dolar düştü ama doların düşmüş fiyatıyla yeni hammadde alıp üretimi gerçekleştirdiği zaman yeni fiyatlarla ürünü arz etmesi gerekecek” ifadelerini kullandı.
“REKABET OLMASI GEREKLİ”
Bayraktar, “Çiftçi yüksek fiyatlarla üretim yaptıysa bu da maliyetin yüksek olmasını gerektirir. Aynı şekilde üretilmiş olan malı satmak için tezgâhına koyan marketçi de yüksek fiyatta almış ise alış maliyetlerini dikkate alarak satmaya çalışacaktır. Doların düşmesinden kaynaklı hammadde fiyatlarının ucuzlamasıyla birlikte yeni fiyatlarla üretim yapılacaktır. Ürünün piyasaya hızlı bir şekilde arz edilmesi halinde piyasada rekabet oluşacağından fiyatların aşağı düşmesini sağlayacaktır. Yüksek fiyatla ürün almış olanlarında piyasadaki rekabet karşısında düşük fiyatlarla zararına satmak zorun kalacaktır” şeklinde konuştu.
“KISA SÜREDE DÜŞÜŞ OLMAZ”
“Dolar daha yeni düşmüşken fiyatların kısa süre içerisinde geri geleceğini düşünmek yanlış bir düşünce olur” diyen Ali Şener Bayraktar, sözlerini şöyle sürdürdü: “Düşük fiyatlarla üretilmiş olan ürünlerin piyasaya arz edilme süreci çok önemli. TMO ve Tarım Kredi Kooperatifleri gibi hem üretici hem de devletin iktisadi kurumlarının piyasaya arz edeceği düşük fiyatlı ürünlerin rekabet oluşması açısından önemli olacağını düşünüyorum. Enflasyon diş macunu gibi eğer tüpten çıkarsa geri döndüremezsiniz. Bunun için tüpü sıkarken itinalı olarak sıkmamız gerekiyor. Ekonominin hem üreticiye hem tüketiciye güven verecek şekilde stabil durumda olması ve fiyat istikrarının sağlanması son derece önemli. Türkiye’de yaklaşık 2 ay içerisinde dolar kurunun 9 TL’den 18 TL’ye çıktığını gördük. Bunun paniğini ülke olarak hep birlikte yaşadık.”
“PİYASAYA GÜVEN GEREK”
Ali Şener Bayraktar, “Güvenin tekrar tesis edilmesi, üreticinin de üretim yapması için güvenini tekrar oluşturmak gerekir. Eğer güven tesisi edilirse üretici rahat bir şekilde üretim yapacaktır. Piyasada bir güven oluşturmasını sağlayacak mevcut olan döviz kuru 9 TL’dir. Eğer döviz kuru 6 ay boyunca 9 TL olarak muhafaza edilirse fiyatlarda makul seviyelere gelecektir. Çiftçinin borcu dolar cinsinden değil ama aldığı bütün ürünler dolara endeksli olduğu için fiyat artışları doların artışı ile birlikte oluyor. Dünyada bütün ham madde fiyatları dolar bazında arttı. Geçen senelerde 300 dolar civarında olan gübre bu yıl 700 dolara çıktığını gördük. TL dolar karşısında değer kaybederken biz iki türlü fiyat artışı ile karşı karşıya kaldık. Dövizde yaşanan düşüş muhafaza edilemez ve aksine bir durum olursa piyasa yeniden kısır döngüye girer ve dolardaki artışlar paniğe yol açar. Bu panik sonucunda üretim maliyetlerinin artması ve enflasyonun hızla artması kaçınılmazdır. Sözün özü şudur; enflasyonun düşmesini arzu eden, hayatın pahalılaşmasını engellemek isteyen kim varsa döviz kurundaki bu oynak duruma son vermek ve kurları aşağıya çekmek zorundadır” dedi.
“VERİM DÜŞERSE FİYAT ARTAR”
Üreticiye yeteri kadar finansman sağlanmazsa rekoltede düşüş olacağını belirten Bayraktar, “Burada iki türlü risk konusu var. İlki; artan maliyetler karşısında bunların getirmiş olduğu riski gözü alamayan çiftçi üretim yapmaktan vazgeçebilir. İkincisi: bu mevcut yüksek girdi maliyetlerine ve sonucunda oluşacak ürün maliyetine rağmen bu riski göze alan çiftçi üretim yaparken yeterli finansman ve girdiye ulaşma konusundaki borçlanma imkanlarının yetersizliğinden kaynaklı daha az gübre kullanmak zorunda kalacaktır. Böyle olunca da üretim azalacaktır. Eğer çiftçiler yükselen fiyatlar nedeniyle daha az gübre kullanırsa bu rekolte kaybına yol açacaktır. Bu ülke genelinde üretimin tüm kalemlerde azalması demektir. Eğer talep çok olursa az üretim nedeniyle karşımıza yüksek fiyat gelecektir. Dolayısıyla daha az üretim demek daha pahalı bir alım oluşturacaktır” ifadelerini kullandı.
KRİZ YAŞANABİLİR!
Piyasaya uygun fiyatla ürün satılabilmesi için üreticilerin desteklenerek maliyetlerin düşürülmesi gerektiğini belirten Ali Şener Bayraktar, “Geçmişte iç piyasadaki üretim maliyetleri yüksek olduğu için dışarıdan daha uyguna ithalatla tedbir alınmaya çalışılıyordu. Üreticiye zarar vererek yapıldı bu hamleler ama geldiğimiz noktada gıdayı yurt dışından ucuza almak mümkün değil. Artık ithalatla gıdayı dışarıdan ucuza temin etmek mümkün değil. Dolayısıyla biz kendi ülkemizde üreten, kendi kendimize yetebilen ülke olmak zorundayız. Bunu yaparken de üreticiye olan maliyetleri en ucuza indirerek tüketicilere de rahat bir satın alma fiyatı sunarak yapmalıyız. Bunu oluşturamazsak bu gerçekten bir gıda krizi demektir. Yöneticilerimizin bu konudaki hassasiyeti dikkate alması gerekmektedir” şeklinde konuştu.
Kaynak : https://www.haberlisin.com/ekonomi/ciftciler-uretim-maliyetlerini-karsilayamiyor-h75706.html